Ngoài kim tự tháp Ai Cập nổi tiếng, người ta còn biết đến một người họ hàng khác là kim tự tháp của người Maya. Đa số các kim tự tháp này đều từng là lễ đài, đều huy hoàng rực rỡ trong quá khứ oai hùng của nền văn minh Maya.

Nếu có dịp du lịch Mexico, bạn đừng quên Yucatán, nơi tồn tại một trong những kim tự tháp Maya được bảo tồn hoàn hảo nhất.
 
Mexico được biết đến như một quốc gia khá mất trị an, nơi đây gangsto nắm quyền hành và nhiều cuộc thanh trừng đẩm máu từng diễn ra trên khắp các đường phố. 

Tuy nhiên, bạn đừng lo lắng, Yucatán là một trong các tiểu bang an toàn nhất Mexico, và thủ phủ của nó thành phố Merida được trao giải Thành phố Hòa bình năm 2011. 

Anh bạn người Yucatan tự hào tuyên bố với tôi: “ Tụi tao từng là một quốc gia riêng, tụi tao độc lập và có bản sắc, có chất riêng, đừng đánh đồng với Mễ”. 

Lúc đầu anh ta rủ về Mexico tham quan, mấy anh chung phòng tôi, có vẻ ngài ngại. Một anh trong đó hỏi: " Tối tao ra ngoài mua Taco, tụi nó có bắn tao không ?”. Anh chàng đã phải thuyết phục khá lâu, và vì mùa đông năm ấy tuyết dày phủ kín cả Boston, nên cả phòng mới quyết định viếng thăm Yucatan với bãi biển dài, đẹp và ánh mặt trời không hề trốn đi trong suốt mùa đông. 

Nền văn minh Maya chưa bao giờ bị quên lãng

Yucatan, cụ thể hơn là thành phố Merida đón tôi bằng cái nóng nhè nhẹ, như Sài Gòn những ngày mưa tháng sáu. Chắc do tôi rời khỏi phi trường vào ban đêm, nên cái nóng đổ lữa chưa phủ xuống thân mình, mà tôi có ngại gì mình dân Tropical chánh gốc mà. 
Khác so với hình ảnh tồi tàn, ám khói súng trong trí tưởng tượng của tôi, chắc do xem Son of Arnachy nhiều quá. Merida đối lập hoàn toàn với viễn cảnh tồi tệ mà tôi vẽ ra, tức là nơi này đẹp, năng động và hiện đại. Do trời nóng, nên mau khát, tôi tính mua Coca để hạ nhiệt, thì bị cả bọn kéo lại, nhập gia tùy tục, đến Mexico phải uống Corona. 

Corona cũng giống như bia 333 ở Việt Nam, đây là quốc bia của người mễ. Ở Boston cứ khu nào mà có cả đống vỏ chai Corona trước sân hay thùng rác, 80% đó là nhà người Mễ. 
Địa điểm đầu tiên chúng tôi đi là di tích cổ của người Maya. Trước khi người Tây Ban Nha đến bán đảo Yucatan, tên của vùng này là el Mayab. 

Trong tiếng Maya Yucatec, "ma' ya'ab" có nghĩa là "một ít". Đây từng là một khu vực rất quan trọng với nền văn minh Maya, mà đã đạt đỉnh cao phát triển tại đây, nơi người Maya thiết lập các thành phố Chichen Itza, Izamal, Motul, Mayapan, Ek' Balam và Ichcaanzihóo (còn gọi là T'ho), nay là Merida.
Một tòa thành bằng đá dựng thoai thoải, kéo cao tới tận lễ đài. Đây từng là nơi hiến tế người cho các vị thần Maya cổ đại. Bộ lịch của dân tộc này kết thúc bí ẩn vào năm 2012, và từng khiến chúng ta lo sợ vì vô số tin đồng nhảm nhí, dựa trên sự thật này. 
Gió biển thổi vào lồng lộng, như có một bàn tay vô hình khổng lồ. áp xuống, khiến du khách mệt mỏi khi leo lên, nhưng thư thái khi đi xuống. Nơi này gọi là Edzna. 

Các khu phức hợp lớn của Edzna, từng được bao phủ trong hơn 17 km vuông, được xây dựng bởi một xã hội phân tầng  phát triển từ khoảng năm 600 TCN đến thế kỷ 15 sau Công nguyên. 
Trong thời gian đó, người dân Edzna đã xây dựng hơn 20 khu phức hợp với một loạt các phong cách kiến trúc, lắp đặt một hệ thống thu gom và tưới nước khéo léo. (Mặc dù nó là một chặng đường dài kéo dài từ Puuc Hills đến Uxmal và Kabah, một số kiến trúc ở đây có các yếu tố của phong cách Puuc.)

Tôi ngạc nhiên đến ngỡ ngàng vì bàn tay người xưa. Không máy móc trang thiết bị hiện đại mà tạo ra vô số công trình sẵn sàng trơ gan cùng tuế nguyệt. Hầu hết những hoa văn mà bạn nhìn thấy ngày này đều được khắc từ năm 550 đến 810. 
Nơi tiếp theo tôi muốn chia sẻ với các bạn, không phải là bờ biển đẹp như tranh vẽ ở đây mà là một di tích khác nằm sâu trong rừng thẫm. Chào mừng bạn đến với Calamuk. Có thể đây là thành phố lớn nhất thời Maya, Calakmul được ‘khám phá’ vào năm 1931 bởi nhà thực vật học người Mỹ, Cyrus Lundell.

Nơi đây từng nhiều lân bị đem ra so sánh về kích thước và ý nghĩa lịch sử với Tikal ở Guatemala, đối thủ chính của nó. Hai thành phố này từng tranh dành quyền bá chủ trên vùng đất thấp phía nam trong thời kỳ Maya. 
Người dân ở đây khá tự hào khi kim tự tháp lớn nhất và cao nhất được biết đến nằm Yucatán, đây từng là nơi sinh sống của hơn 50.000 người. Bạn có thể đi tour với giá khá cao, từ 83$ đến 184$, tùy tour. 

Bạn chỉ được phép tham quan một số khu vực, vài nơi bị đặt và vùng cấm, không được phép lui tới. Và hình ảnh về sự hùng vĩ của hai di chỉ trên đi theo tôi mai. Khi tôi nhận ra con người mình là một hạt bụi nhỏ bé quá đỗi trước thời gian chạy nước rút trôi đi mỗi ngày.

Chúng tôi đi tham quan suốt, nên chẳn ăn gì khác ngoài Taco. Người Mễ muôn năm, Taco muôn năm. Về tới Boston ngay thứ ba, lại rơi vào “Taco Tuesday”, vậy nên ăn tiếp, ăn cho ngán rồi chia tay luôn. Cả đám Mỹ trắng thành Mỹ đỏ vì cái nắng gay gắt mà không thoa kem, tôi thì có đề phòng nên vẫn là thằng Á vàng, da không bị bỏng nắng. 

Và Yukatan còn nợ tôi một cái hẹn trùng phùng.              

Danh Bùi
Theo Báo du lịch